💥 *मराठी मीडिया भाजपविरोधी का? महाराष्ट्रात भाजपा चा IT सेल कोठे कमी पडतो? :

 💥 *मराठी मीडिया भाजपविरोधी का? महाराष्ट्रात भाजपा चा IT सेल कोठे कमी पडतो? : पत्रकारितेच्या विचारसरणीपासून व्यावसायिक गणितांपर्यंत*

महाराष्ट्रातील राजकारणात एक प्रश्न नेहमी कानावर पडतो — *मराठी इलेक्ट्रॉनिक मीडिया भाजपा च्या विरोधात आणि महाविकास आघाडीच्या बाजूने का झुकलेला दिसतो?*

हा केवळ राजकीय आरोप नाही, तर अनेक वास्तववादी घटकांवर आधारित निरीक्षण आहे. मीडिया कोणत्या बाजूने आहे, हे समजून घेण्यासाठी आपण त्यामागील सामाजिक, आर्थिक, राजकीय व मानसिक घटकांचा अभ्यास केला पाहिजे.

🌀 १. *पत्रकारितेची परंपरा : सत्तेवर टीका हेच धर्म*

मराठी पत्रकारिता ही लोकमान्य टिळक, अण्णासाहेब शेवाळे, न्या. रानडे, आचार्य अत्रे यांच्या विचारांनी घडलेली आहे.

या परंपरेत पत्रकारितेचं एक प्रमुख तत्त्व होतं — *सत्तेवर  टीका करणे, सत्ताधिशांना धारेवर धरणे आणि प्रश्न विचारणं.*

२०१४ नंतर केंद्रात आणि राज्यात भाजपा सत्तेत आली  ; त्यामुळे नैसर्गिकरित्या टीकेचा रोखही सत्ताधारी पक्षावर — म्हणजेच भाजपा वर — केंद्रित झाला.

भाजपविरोध हा फक्त हेतुपुरस्सर नसून, *‘सत्ता’विरोधी* परंपरेचा भाग आहे.

💰 २. *व्यावसायिक मालकी आणि राजकीय स्नेह*

राज्यात प्रदीर्घ काल काँग्रेस सत्तेवर होती. त्यांनी अनेक पत्रकार कलटिवेट केले होते. वृत्तपत्र आणि चॅनेल चे मालक यांच्याशी त्यांचे घनिष्ट संबंध होते.

मराठी चॅनेल्सचे बहुतांश मालक हे *स्थानिक उद्योगपती, बिल्डर आणि व्यापारी लॉबींशी संबंधित* आहेत.

मुंबई-पुणे-ठाणे या क्षेत्रात शिवसेना आणि काँग्रेसचा दीर्घकाळ प्रभाव असल्याने या लॉबींचे *राजकीय स्नेह* त्या दिशेने झुकलेले आहेत.

त्याचा परिणाम म्हणजे, चॅनेल्सची संपादकीय भूमिका अनेकदा महाविकास आघाडीच्या दृष्टिकोनाशी मिळतीजुळती दिसते.

हे राजकीय निष्ठेपेक्षा *व्यावसायिक सुरक्षिततेचं गणित* आहे.

🗣️ ३. *पत्रकार वर्गाची मानसिकता*

राज्यातील मराठी पत्रकार वर्ग प्रामुख्याने *उदारमतवादी आणि धर्मनिरपेक्ष विचारसरणीचा* आहे.

संघ-भाजपा ची *संघटनशैली, धार्मिक राष्ट्रवाद, आणि केंद्रीकृत नेतृत्व* या गोष्टींविषयी या वर्गात नैसर्गिक शंका आहे.

त्यामुळे *भाजपा वर कठोर प्रश्न विचारणं* ही एक प्रकारची *विचारसरणीची सवय* बनली आहे.

म्हणूनच टीका अधिक, स्तुती कमी दिसते.

🤝 ४. *संपर्कसाखळीतील फरक*

प्रदीर्घ काळ काँग्रेस चे विविध नेते, उद्धव ठाकरे, शरद पवार, अजित पवार हे *पत्रकारांशी जवळीक ठेवणारे, उपलब्ध राहणारे आणि संवाद साधणारे* नेते आहेत.

त्याउलट भाजपा ची *केंद्रीकृत आणि नियंत्रित कम्युनिकेशन सिस्टम* पत्रकारांना फारशी माहिती देत नाही.

पत्रकाराला जिथे *access कमी*, तिथे *criticism जास्त* असणं हे जगभरातील मीडिया-राजकारणाचं नातं सांगतं.

📺 ५. *TRP आणि प्रेक्षकांच्या अपेक्षा*

मराठी प्रेक्षकांना *‘सत्तेवर प्रहार’* करणारे कार्यक्रम आणि *थेट भिडणारे अँकर्स* आवडतात.

सत्ताधारी पक्षावर हल्ला केल्याने *टीआरपी वाढतो*, चर्चेत राहता येतं.

भाजपा सत्ताधारी असल्याने, स्वाभाविकच टीकेचं लक्ष्य तोच ठरतो.

मीडियाच्या व्यावसायिक दृष्टीने ही *लाभदायक रणनीती* आहे.

🧭 ६. *भाजपची मर्यादित मीडिया स्ट्रॅटेजी*

भाजपा ने हिंदी, इंग्रजी माध्यमात जशी *संवादयंत्रणा आणि आयटी सेल स्ट्रॅटेजी* उभी केली,

तशी गुंतवणूक आणि *थेट संवाद मराठी इलेक्ट्रॉनिक मीडियात* केली गेली नाही.

म्हणून मराठी मीडियात कथानकाचं नियंत्रण भाजपा कडे राहिलं नाही.

🧩 ७. *सर्व चॅनेल्स एकसारखे नाहीत*

हेही लक्षात घेणं महत्त्वाचं आहे की सर्व मीडिया हाऊस भाजपा विरोधी नाहीत.

काही चॅनेल्सनी भाजपा च्या कार्यक्रमांना, योजनांना भरपूर वेळ दिला आहे.

पण *प्राइम टाइम डिबेट्स*मध्ये महाविकास आघाडीला अधिक *अनुकूल टोन* मिळतो, हे सत्य आहे.

💥 *भाजपा IT सेल कोठे कमी पडतो?*

आता आपण वळूया दुसऱ्या प्रश्नाकडे - महाराष्ट्रात भाजपाचा IT सेल कोठे कमी पडतो?

• महाराष्ट्र हे केवळ मोठे राज्यच नाही, तर *राजकीयदृष्ट्या अत्यंत विचारप्रधान, भावनिक आणि भाषिकदृष्ट्या संवेदनशील* आहे.

• याठिकाणी केवळ ‘नॅशनल नॅरेटिव्ह’ चालत नाही; येथे लोकांना *स्थानिक मुद्दे, मराठी अस्मिता, आणि वैचारिक पटाईतपणा* पाहिजे असतो.

• भाजपचा IT Cell राष्ट्रीय पातळीवर जसा आक्रमक आणि संघटित आहे, तसाच प्रभाव महाराष्ट्रात दिसत नाही.

यामागे काही ठोस कारणं खालीलप्रमाणे आहेत :

१️ *स्थानिक भाषिक कंटेंटमध्ये कमतरता*

* महाराष्ट्रातील मोठा सोशल मीडिया प्रेक्षकवर्ग *मराठी भाषेत विचारतो, बोलतो आणि प्रतिसाद देतो.*

* भाजपा IT सेल अजूनही *हिंदी आणि इंग्रजी कंटेंटवर केंद्रित* आहे.

* मराठी भाषेत *सांस्कृतिक, भावनिक आणि संवादात्मक* शैलीत पोस्ट्स कमी असतात. ज्या असतात त्या एकांगी 'देवाभाऊ देवाभाऊ' चा घोष करणाऱ्या असतात.

  यामुळे मराठी जनतेशी *भावनिक जोड निर्माण होत नाही.*

२️. *स्थानिक विषयांवरील अपुरा फोकस*

* मराठा आरक्षण, शेतकरी प्रश्न, बेरोजगारी, स्थानिक उद्योग, मराठी भाषा, मुंबईतील मराठी ओळख यांसारख्या *स्थानिक मुद्द्यांवर सक्रिय मोहीम* दिसत नाही.

* जेव्हा हे विषय सोशल मीडियावर चर्चेत येतात, तेव्हा *भाजपा ची बाजू स्पष्ट करणारी मांडणी* अनुपस्थित असते.

* परिणामी विरोधकांचे कथानकच मुख्य ठरते.

३️. *भावनिक आणि अस्मितावादी अपीलचा अभाव*

* महाराष्ट्रात *मराठी अस्मिता, "शिवरायांचा वारसा", मातीतले प्रश्न* हे घटक मतांवर परिणाम करतात.

* भाजपचा IT सेल *डेटा-ड्रिव्हन आणि तथ्यात्मक* आहे, पण *भावनिक टोन कमी* आहे.

* विरोधक “मराठीपण” या भावनिक मुद्द्यावर आघाडी घेतात, आणि भाजपा मात्र “विकास”च्या कोरड्या भाषेत राहतो.

४️.  *प्रादेशिक इन्फ्लुएंसर नेटवर्क कमकुवत*

* महाराष्ट्रात अनेक *लोकल यूट्यूबर्स, फेसबुक पेजेस, रील निर्माते आणि ट्विटर हँडल्स* प्रभावी आहेत.

* भाजप IT Cell ने त्यांच्याशी *नेटवर्किंग, समन्वय आणि सहयोग* वाढवलेला नाही.

* दिल्लीसारख्या ठिकाणी *केंद्रीकृत व्हॉट्सअ‍ॅप/ट्विटर नेटवर्क* कार्यरत असते;

  महाराष्ट्रात मात्र प्रत्येक जिल्ह्यात ते *विखुरलेले आणि असंघटित* आहे.

५️. *प्रादेशिक कथानक तयार करण्याची क्षमता कमी*

* विरोधक (MVA, काँग्रेस, ठाकरे गट, NCP-SP) महाराष्ट्रासाठी *भावनिक आणि सांस्कृतिक कथा* तयार करतात —

  उदा. *मराठी माणसाला न्याय नाही*, *मोदी-शहा गुजरात धर्जिणे आहेत*, *“दिल्ली महाराष्ट्राला डावलते”*.

* भाजप IT Cell या कथांना *वेळेवर उत्तर देत नाही किंवा स्थानिक संदर्भात प्रत्युत्तर* तयार करत नाही.

* त्यामुळे **नॅरेटिव्ह युद्धात** ते मागे पडतात.

• *क्रायसिस मॅनेजमेंट आणि फॅक्ट-चेकिंग मध्ये विलंब*

असे म्हणतात की सत्य हे बूट घालेपर्यंत असत्य गाव फिरून आलेले असते.

* विरोधकांकडून येणाऱ्या *फेक न्यूज, खोट्या कथा, आणि अर्धसत्य* यावर

  भाजप IT Cell वेळेवर *प्रतिक्रिया किंवा प्रत्युत्तर देत नाही.*

* माहिती येईपर्यंत *जनमानसात चुकीचं धारणा तयार झालेली असते.*

 • *संवादशैलीत आक्रमकता पण संवेदनशीलतेचा अभाव*

* राष्ट्रीय स्तरावरचा IT सेल जसा *आक्रमक आणि वादग्रस्त भाषेचा वापर* करतो,

  तसा महाराष्ट्रात चालत नाही. येथे लोकांना *सभ्य, तर्कशुद्ध आणि मराठी शैलीतील संवाद* आवडतो.

* आक्रमक, अपमानास्पद भाषा वापरल्यास *उलट प्रतिक्रियाच* मिळते.

🔆 *आपली स्ट्रॅटेजी बदला*

भाजप IT Cell महाराष्ट्रात *भाषिक, सांस्कृतिक आणि स्थानिक विषयांच्या समजुतीत* कमी पडतो.

त्यांनी जर खालील सुधारणा केल्या तर प्रभाव वाढू शकतो:

✅ मराठीतून भावनिक आणि सांस्कृतिक कंटेंट तयार करणे

✅ जिल्हास्तरीय लोकल इन्फ्लुएंसर नेटवर्क उभारणे

✅ स्थानिक मुद्द्यांवर वेळीच प्रतिक्रिया - आक्रस्ताळेपणा न करता देणे

✅ संवादात सभ्यता, संवेदनशीलता आणि मराठीपण जपणे

 🔍 *लेखा जोखा*

• मराठी मीडिया भाजपविरोधी आहे ही धारणा पूर्णपणे चुकीची नाही, पण तो एकतर्फी आरोपही नाही.

यामागे पत्रकारितेची परंपरा, व्यावसायिक स्वार्थ, संपर्कसाखळी, विचारसरणी आणि TRPचे गणित हे सगळं घटक आहेत त्याचप्रमाणे भाजपा IT सेल चे अपयश सुद्धा आहे.

• भाजपने जर मराठी मीडियाशी *सततचा संवाद, विश्वासाचं नातं आणि स्थानिक मुद्द्यांवर खुला दृष्टिकोन* ठेवला,

तर या समीकरणात बदल होण्याची शक्यता नक्कीच आहे.

-- दयानंद नेने

    30/9/25